1.Di tích lịch sử văn hóa Bạch Dinh (Bach Dinh Cultural and Historical Site)

Bạch Dinh (tiếng Pháp là Villa Blanche) là một công trình kiến trúc nghệ thuật mang phong cách kiến trúc Châu Âu cuối thế kỷ XIX. Bạch Dinh được xây trên nền pháo đài Phước Thắng cổ của triều Nguyễn, cao 27,7 m so với mực nước biển nhưng cách bờ biển chỉ hơn 50 m. Vì thế đứng trên tiền sảnh nhìn xuống, ta có cảm giác như ở tầng lầu của một cao ốc xây dựng trên mặt nước biển. Từ Bạch Dinh có thể phóng tầm mắt ra xa thấy bao quát cả trung tâm thành phố Vũng Tàu.

Tòa Bạch Dinh gồm ba tầng: Tầng hầm sâu gần 4 m dưới lòng đất dùng cho việc nấu nướng, tầng trệt ngang với sườn đất làm khánh tiết. Tại đây còn lưu giữ những hiện vật trang trí nội thất cổ xưa của ngôi nhà Bạch Dinh được khởi công xây dựng vào năm 1898, cùng thời với những kiến trúc tầm cỡ như Nhà hát Lớn Hà Nội, nhà thờ Đức Bà và Nhà hát Lớn Sài Gòn.

Bạch Dinh là nơi tịnh dưỡng của các vị toàn quyền, cũng là nơi nghỉ ngơi và hội họp của Tổng Thống và các tướng lĩnh Sài Gòn. Đây cũng là nơi chính quyền Pháp từng giam lỏng vua Thành Thái từ tháng 9 năm 1907 đến năm 1916. Ông bị giam lỏng ở đây 10 năm. Dân địa phương kính trọng Ông, nên còn gọi Bạch Dinh là Dinh Ông Thượng.

Năm 1916, vua Thành Thái cùng con trai là vua Duy Tân bị đày ra đảo. Dinh được sử dụng trở lại làm nơi nghỉ mát của các Toàn quyền Đông Dương. Đến năm 1934, Dinh được nhượng lại để làm nơi nghỉ mát cho Hoàng đế Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương.

Từ khi đất nước hoàn toàn độc lập (1975), Bạch Dinh thuộc quyền sở hữu của Ban Quân quản thành phố Vũng Tàu. Năm 1976, Bạch Dinh được giao cho cơ quan Trung ương, Văn phòng Hội đồng Bộ trưởng quản lý. Năm 1980, Công ty Du lịch phục vụ dầu khí OSC tiếp quản, sử dụng Bạch Dinh làm nhà nghỉ cho khách du lịch. Giữa tháng 11/1989, chủ tịch UBND Đặc Khu Vũng Tàu – Côn Đảo giao cho Sở Văn hóa Thông tin quản lý khu Bạch Dinh, tu bổ tôn tạo và quy hoạch thành trung tâm sinh hoạt văn hóa – du lịch.

Hiện Bạch Dinh còn được Bảo tàng sử dụng trưng bày các chuyên đề như:

Đồ gốm thời Khang Hy (Khang Hy – Trung Quốc) vớt được từ xác tàu cổ đắm tại khu vực Hòn Cau – Côn Đảo; Bộ sưu tập súng thần công cùng nhiều hiện vật có giá trị khác được tìm thấy qua các đợt khai quật khảo cổ ở Bà Rịa – Vũng Tàu… đến Bạch Dinh, du khách có thể tận hưởng không khí trong lành của biển, vẻ đẹp kiều diễm của Bạch Dinh hòa lẫn trong thiên nhiên cây cổ thụ và được tận mắt thưởng ngoạn những cổ vật tiêu biểu, quý hiếm.

Từ năm 1991, một phần của Bạch Dinh còn được sử dụng làm bảo tàng ở tầng trệt, trưng bày gần 8.000 hiện vật độc bản nằm trong bộ sưu tập cổ vật gốm vớt được ở Hòn Cau. Theo đánh giá của các nhà khảo cổ thì các cổ vật này nằm dưới đáy biển cả 300 năm song vẫn giữ được màu men ban đầu tuyệt đẹp của nó. Ngay khu vực sân vườn ngoài trời Bạch Dinh, còn trưng bày bộ sưu tập súng cổ rất có giá trị về nhiều mặt. Có thể nói, sự góp mặt của các bộ sưu tập cổ, cùng với các hiện vật tại Bạch Dinh, với giá trị kiến trúc nghệ thuật và giá trị lịch sử của tòa Bạch Dinh… trở thành một bảo tàng độc đáo, có sức hấp dẫn du khách đến tham quan. Năm 1992, Bạch Dinh Vũng Tàu đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Vị thế của Bạch Dinh rất vững chãi, lưng tựa núi, mặt hướng biển lộng gió mát lành, tham quan tòa Bạch Dinh vào mùa hoa sứ, du khách sẽ thấy trên cây hoa sứ nở từng chùm, dưới đất hoa sứ rụng ngập lối đi… ngỡ như lạc vào rừng hoa, một hương thơm thoang thoảng làm dịu lòng người. Hoa sứ ở đây có nhiều loại: Hoa màu đỏ, màu trắng và hoa trắng pha sắc vàng… góp phần tôn thêm vẻ đẹp dịu dàng, độc đáo cho thắng cảnh. Đứng trước một khung cảnh thiên nhiên nên thơ và kỳ vĩ của núi đồi, biển cả, du khách sẽ hài lòng và tâm hồn trở nên thư thái nhẹ nhàng và bình an.

Bach Dinh (in French, Villa Blanche) is an artistic architectural structure bearing the late 19^th-century European style. It was built on the foundation of the ancient Phuoc Thang fortress of the Nguyen dynasty, standing 27.7 meters above sea level and just over 50 meters from the coastline. From the front terrace, one has the impression of being on the upper floor of a tall building rising from the surface of the sea. From Bach Dinh, the view stretches far and wide, embracing the entire center of Vung Tau city.

The villa consists of three floors: a basement nearly 4 meters deep used for cooking, a ground floor level with the hillside serving ceremonial purposes. Here, ancient interior decorative objects are preserved, dating back to the time when Bach Dinh was constructed in 1898, contemporaneous with grand structures such as the Hanoi Opera House, Notre Dame Cathedral, and the Saigon Opera House.

Bach Dinh was a place of rest for the Governors-General, and also served as a venue for meetings and retreats of the President and military generals of Saigon. It was also where the French colonial government confined Emperor Thanh Thai from September 1907 until 1916. He was held here for ten years. Out of respect, the local people referred to the villa as Dinh Ong Thuong.

In 1916, Emperor Thanh Thai and his son, Emperor Duy Tan, were exiled to an island. The villa was then used once again as a summer retreat for the Governors-General of Indochina. By 1934, it was transferred for use as a vacation residence for Emperor Bao Dai and Empress Nam Phuong.

Since the country’s complete independence in 1975, Bach Dinh has been under the administration of the Military Management Committee of Vung Tau city. In 1976, it was handed over to the Central Government Office of the Council of Ministers. In 1980, the OSC Petroleum Service Tourism Company took over and used Bach Dinh as a guesthouse for tourists. In mid-November 1989, the Chairman of the People’s Committee of the Vung Tau – Con Dao Special Zone assigned the Department of Culture and Information to manage, restore, embellish, and plan Bach Dinh as a cultural and tourism activity center.

Currently, Bach Dinh is also used by the museum to display themed exhibitions such as: Kangxi-era ceramics (from China) salvaged from the wreck of an ancient ship near Hon Cau – Con Dao; a collection of cannons and many other valuable artifacts discovered during archaeological excavations in Ba Ria – Vung Tau. Coming to Bach Dinh, visitors can enjoy the fresh sea air, admire the graceful beauty of the villa amidst ancient trees, and have the opportunity to see with their own eyes the rare and remarkable artifacts on display.

Since 1991, part of Bach Dinh has been used as a museum on the ground floor, exhibiting nearly 8,000 unique ceramic artifacts retrieved from Hon Cau. According to archaeologists, these items lay beneath the sea for 300 years, yet their original glaze remains impressively intact. In the outdoor garden area of Bach Dinh, a valuable collection of antique cannons is also on display. It can be said that the presence of these collections, together with the artifacts preserved at Bach Dinh, and the villa’s architectural and historical significance, have transformed it into a unique museum with strong appeal to visitors. In 1992, Bach Dinh in Vung Tau was recognized as a national cultural and historical relic.

The position of Bach Dinh is solid and majestic, backed by mountains and facing the wind-swept, refreshing sea. Visiting the villa during frangipani blossom season, visitors will witness clusters of flowers blooming on the trees, and the ground carpeted with fallen petals… as though stepping into a forest of blossoms, where a gentle fragrance soothes the soul. The frangipani here bloom in many colors: red, white, and white tinged with yellow… all adding to the villa’s delicate and distinctive charm. Standing before such a poetic and magnificent landscape of mountains and sea, visitors will surely feel content, their hearts calmed, lightened, and at peace.